Jak dobrać odpowiednią wannę ociekową?

Przechowywanie oraz rozlewanie niebezpiecznych i łatwopalnych chemikaliów niesienie ze sobą poważne ryzyko wycieków. Te natomiast mogą mieć negatywny wpływ na stan środowiska naturalnego, a także na zdrowie, a nawet życie pracowników. Zagrożenie jest tym większe, im mniejsza jest świadomość ludzi dotycząca sposobów zapobiegania niekontrolowanym rozlewom. Prawidłowe składowanie i gospodarowanie niebezpiecznymi substancjami oraz stosowanie takich narzędzi jak wanny wychwytowe pozwala uniknąć wielu groźnych sytuacji.

Wanna wychwytowa lub inaczej wanna ociekowa jest absolutną podstawą w zapobieganiu niekontrolowanym rozlewom płynów na terenie zakładów pracy. O tym, jak wyglądają takie wanny, czym się charakteryzują, a także, jakie kryteria należy uwzględnić przy ich wyborze, postaramy się przybliżyć w niniejszym artykule.

Do czego służą wanny wychwytowe?

Wanna ociekowa jest zbiornikiem zabezpieczającym przed wydostaniem się składowanych płynnych substancji do środowiska. Znajduje zastosowanie w laboratoriach, warsztatach, zakładach przemysłowych. Przeznaczona jest do przechowywania na niej beczek, kontenerów IBC i kanistrów z płynami. Dobrej jakości wanna ociekowa charakteryzuje się trwałością i szczelnością, a w przypadku wycieku płynu z beczki lub innego ustawionego na niej pojemnika chroni zdrowie pracowników oraz otoczenie przed skażeniem, ponieważ substancja spływa do wnętrza wanny.

Dlaczego należy je stosować?

Wanna ociekowa na olej, kwas czy inną substancję chemiczną ma ważną zaletę. Chroni substancję, która wycieknie z beczki przed zanieczyszczeniem, co daje możliwość jej ponownego wykorzystania. Istnieją także inne atuty, o których warto pamiętać. Wanny wychwytowe pozwalają bowiem:

• unikać wysokich kar nakładanych przez upoważnione instytucje za nieprzestrzeganie przepisów oraz norm ochrony środowiska;
• chronić zdrowie i życie ludzi przed poważnym zagrożeniem, jakim jest kontakt z substancją agresywną lub łatwopalną, a także przed upadkiem pracowników na śliskiej nawierzchni, na której mogłoby dojść do rozlania cieczy;
• zabezpieczać środowisko naturalne, w tym wody gruntowe przed przypadkowym wydostaniem się do niego substancji niebezpiecznych i mogących prowadzić do skażenia;
• utrzymywać czystość na terenie zakładu pracy.

Wanna ociekowa a podstawa prawna

Składowanie substancji niebezpiecznych w taki sposób, aby ograniczać ryzyko ich wycieku do gruntów oraz wód, a także chronić zdrowie pracowników jest nie tylko kwestią dobrej woli, ale przede wszystkim przestrzegania obowiązujących przepisów. Poniżej wskazujemy akty prawne, które należy uwzględnić podczas organizacji pracy:

• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2001 nr 62 poz. 627),
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. 2017 poz. 1566),
• Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. 2011 nr 63 poz. 322),
• Ustawa Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz. U. 2020 poz. 1320 z późn. zm.).

Ważna jest również znajomość wynikających z powyższych aktów prawnych rozporządzeń, a także przepisów unijnych.

Rodzaje wanien wychwytowych

Różnorodność przechowywanych substancji niebezpiecznych przekłada się na zróżnicowanie wanien ociekowych. Ich wybór należy uzależnić od składowanych substancji płynnych, a także ilości przechowywanych materiałów i sposobu organizacji pracy. I tak ze względu na rodzaj materiału, z jakiego zostały wykonane, wyróżnia się wanny wychwytowe stalowe oraz wanny ociekowe z polietylenu. Należy pamiętać, że zbiorniki ociekowe muszą gwarantować odporność na działanie przechowywanych substancji.

Najczęściej spotykana jest wanna z tworzywa sztucznego, która cechuje się dużą wytrzymałością chemiczną i doskonałymi parametrami wytrzymałościowymi. Wykorzystuje się ją do składowania substancji agresywnych chemicznie, np. kwasów i zasad.

Wanna ociekowa na olej lub inną substancję łatwopalną musi ograniczać ryzyko rozprzestrzeniania się pożaru. Do tego celu doskonale sprawdza się wanna ociekowa stalowa, która zapewnia wysoką wytrzymałość mechaniczną, a także długą żywotność.

Niektóre wanny ociekowe mają wyprofilowaną podstawę w taki sposób, który umożliwia ich transport za pomocą wózków widłowych. Alternatywą jest tu mobilna wanna ociekowa wyposażona w uchwyt oraz koła. Warto zwrócić uwagę również na to, że wanny ociekowe są dostępne zarówno w wersji z kratownicą, jak i bez niej.

Pojemność wanny ociekowej

Kolejnym pytaniem, jakie należy sobie zadać, jest to, ile wanna ociekowa powinna mieć litrów. Choć przepisy jasno tego nie precyzują, przyjmuje się taką zasadę:

Dla ograniczenia ryzyka wycieku, zapewniania bezpieczeństwa pracowników oraz utrzymania czystości na terenie obiektu pojemność wanny ociekowej powinna być w stanie pomieścić zawartość największego ustawionego na niej pojemnika albo 10% objętości wszystkich składowanych substancji. Jeżeli jednak zachodzi ryzyko przedostania się składowanych substancji do wód gruntowych, wtedy wanna ociekowa powinna gwarantować możliwość wychwycenia 100% objętości składowanej substancji.

W sprzedaży dostępne są zbiorniki wychwytowe o różnej pojemności oraz wymiarach. Przykładem może być wanna z kratownicą o pojemności 100 litrów, paleta wychwytowa na 4 beczki o pojemności 185 litrów albo wanna wychwytowa na kontener IBC o pojemności 1000 litrów.

Gdzie umieścić wannę ociekową?

Zbiorniki wychwytowe powinny być zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i ustawione na równej nawierzchni. Należy je ustawić w takim miejscu, by wszelkie pęknięcia, uszkodzenia i nieszczelności były łatwe do zauważenia. Umieszczone na wannie beczki oraz inne pojemniki nie mogą wystawać poza jej krawędź. Przed zastosowaniem pojemnika przeznaczonego do wychwytywania warto przeprowadzić próbę jego szczelności przy pomocy wody.

Opróżnianie wanien ociekowych

Stosowane do wychwytywania zbiorniki (wanny i palety wychwytowe) powinny być opróżniane i czyszczone niezwłocznie po wykryciu wycieku. Podyktowane jest to koniecznością minimalizowania zagrożeń. Przy opróżnianiu wanny pracownicy powinni  stosować środki ochrony indywidualnej.

Stosowanie wanien wychwytowych jest sprawdzonym sposobem ograniczania zagrożeń wynikających z wycieku składowanych substancji niebezpiecznych. Z tego powodu wykorzystuje się je w wielu zakładach przemysłowych oraz warsztatach. Różnorodność takich zbiorników pod względem konstrukcji, materiału, z jakiego je wykonano oraz pojemności pomaga w dopasowaniu wyboru do konkretnych potrzeb, a co za tym idzie sprostaniu przepisom BHP i zapewnieniu efektywnej pracy.